Để khách du lịch đặc biệt là các du khách nước ngoài biết đến và trải nghiệm đã có rất nhiều các sáng kiến, ý tưởng triển khai các ý tưởng marketing sáng tạo gắn với người dân, gắn với nông nghiệp, nông thôn. Du lịch nông nghiệp có sức hấp dẫn đặc biệt đối với du khách cả trong và ngoài nước bởi sự độc đáo của cuộc sống hàng ngày, văn hóa đặc trưng và sự khác biệt về cảnh quan tự nhiên. Người nông dân Việt Nam, với tâm huyết của mình, đã tạo ra những trải nghiệm du lịch chân thực. Hình ảnh và chia sẻ trên mạng xã hội, website và blog lan tỏa rộng rãi, làm cho nhiều du khách quan tâm và muốn thử nghiệm bản thân.
Du lịch nông nghiệp là gì?
Nếu việc đảm bảo lợi ích kinh tế cho nông dân là quan trọng, thì việc xây dựng mô hình Du lịch nông nghiệp còn là một cách hiệu quả để hiện đại hóa diện mạo của nông thôn. Không chỉ giống với du lịch sinh thái, du lịch nông nghiệp tập trung vào việc học hỏi và trải nghiệm các hoạt động sản xuất nông nghiệp, cũng như tận hưởng vẻ đẹp cảnh quan nhân văn do hoạt động nông nghiệp tạo ra.
Với nhiều du khách quốc tế, ý nghĩa thực sự của du lịch nông nghiệp nằm ở những trải nghiệm như là thưởng thức cốc sữa dê, sữa bò ngay tại trang trại; ngắm con sông, bến nước, vườn cây và ruộng bậc thang… những địa điểm mang đến cảm nhận đặc trưng về đất nước.
Hiện nay, người nông dân thường coi “Du lịch nông nghiệp” là một hình thức văn hóa mang lại thu nhập phụ trong thời gian rảnh rỗi, song hoạt động chủ yếu của họ vẫn là sản xuất nông nghiệp.
Thực tế, thông qua du lịch, người nông dân có thể nâng cao kiến thức về văn minh thế giới, kỹ năng giao tiếp và đồng thời chia sẻ với du khách về cuộc sống của họ. Mặc dù đối mặt với những thách thức như cơ sở hạ tầng yếu kém và nhu cầu thị trường ban đầu thấp, những nỗ lực này là quan trọng để thay đổi suy nghĩ truyền thống và định hình lại vai trò của người nông dân trong ngành du lịch.
Du lịch nông nghiệp, hay còn được biết đến dưới nhiều tên gọi khác nhau như du lịch nông thôn, du lịch trang trại, du lịch xanh, hay du lịch với cỏ cây, là một hình thức du lịch đặc biệt, mang lại trải nghiệm gần gũi với cuộc sống nông nghiệp và nền văn hóa địa phương. Các quốc gia trên thế giới đã phát triển những mô hình du lịch nông nghiệp riêng biệt, đặc sắc theo đặc điểm văn hóa, địa lý và nhu cầu cộng đồng.
Du lịch kết hợp với nông nghiệp có những lợi ích gì
Du lịch nông nghiệp cũng có nhiều cách gọi. Ở Anh là “du lịch nông thôn”, ở Mỹ là “du lịch trang trại”, Nhật Bản là “du lịch xanh”, còn ở Pháp là “du lịch với cỏ cây”. Song có thể gọi chung mô hình này là hình thái du lịch nông nghiệp.
1. Xuất khẩu hàng hóa nông nghiệp tại chỗ
Biết làm marketing du lịch nông nghiệp không chỉ là cơ hội để du khách biết đến để khám phá cuộc sống nông thôn mà còn là một hình thức xuất khẩu hàng hóa nông sản tại chỗ. Việc này giúp tăng cường nguồn thu nhập cho các nông dân và đồng thời quảng bá hình ảnh về sản phẩm nông nghiệp địa phương. Du khách có cơ hội trực tiếp thưởng thức và mua sắm các sản phẩm truyền thống, độc đáo mà họ có thể mang về như là một kỷ niệm sống động về chuyến đi.
2. Tiếp thị tận gốc với hồ sơ xuất xứ sản phẩm
Du lịch nông nghiệp mở ra cơ hội tiếp thị tận gốc với việc tăng cường hồ sơ xuất xứ sản phẩm. Du khách không chỉ thưởng thức sản phẩm mà còn hiểu rõ về quá trình sản xuất, chăm sóc và thu hoạch. Điều này giúp tạo ra sự tin cậy và thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ sản phẩm nông sản địa phương.
3. Bảo vệ sức khỏe cộng đồng trước ô nhiễm môi trường
Trong bối cảnh ngày càng tăng về nhận thức về ô nhiễm môi trường và sức khỏe, du lịch nông nghiệp là cách hiệu quả để cộng đồng xã hội bảo vệ sức khỏe của mình. Việc tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp tại chỗ giúp giảm thiểu quá trình vận chuyển và giảm lượng chất độc hại từ quá trình sản xuất.
4. Giao hòa văn hóa và tự nhiên
Du lịch nông nghiệp không chỉ giúp du khách hiểu rõ hơn về cuộc sống nông thôn mà còn tạo ra mối giao hòa văn hóa và tự nhiên giữa các vùng đô thị và nông thôn. Việc ở lại hoặc tham quan với mục đích hưởng thụ sản phẩm địa phương tại các hộ nông dân, trang trại là cơ hội để tìm hiểu về lịch sử, truyền thống, và nền văn hóa độc đáo của mỗi địa phương.
Du lịch nông nghiệp không chỉ mang lại trải nghiệm đặc sắc cho du khách mà còn đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Đây là một hình thức du lịch có thể kích thích sự cộng tác giữa các cộng đồng đô thị và nông thôn, đồng thời hỗ trợ nông dân và bảo tồn văn hóa địa phương.
Một số điển hình về làm Marketing du lịch gắn với nông nghiệp hiệu quả
Marketing và làm du lịch ở Sa Pa gắn với bản làng, người dân
Ở Sa Pa, những năm qua, nhiều cá nhân và doanh nghiệp đã tỏ ra đặc biệt sáng tạo và tích cực trong việc phát triển du lịch cộng đồng, đồng thời góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế địa phương. Dưới đây là một số tấm gương đáng chú ý:
Tân Thị Su – Sapa O’Chau: Một cô gái dân tộc Mông, đã lập nên Sapa O’Chau, cơ sở du lịch đầu tiên của người Mông tại xã Lao Chải. Mô hình du lịch cộng đồng của cô được xây dựng dưới hình thức du lịch thiện nguyện, hỗ trợ trẻ em, người nghèo và nhận được sự ủng hộ lớn từ cộng đồng. Tân Thị Su mở rộng hoạt động sang kinh doanh đồ uống và hàng thổ cẩm tại Sa Pa.
Cô Tân Thị Su cũng thành lập trường học mang tên Sapa O’Chau, nhằm giúp trẻ em và cộng đồng. Cô chia sẻ rằng động lực của mình đến từ tình yêu thương đối với bà con dân tộc Mông và ý chịu trách nhiệm xã hội. Cô nhấn mạnh việc học hỏi từ khách du lịch, hợp tác với họ, và đóng góp vào sự phát triển bền vững của vùng đất.
Đào A Son – Homestay giá rẻ: Ở bản Dền (xã Bản Hồ) là người đầu tiên trong bản làm tour du lịch giá rẻ tại Sa Pa. Ông áp dụng mô hình homestay theo hình thức “3 cùng” (cùng ăn, cùng ở, cùng làm) và đã phát triển mô hình này trong hơn 10 năm. Ông Son không chỉ cải tạo nhà cửa mà còn đầu tư vào nuôi cá, gà, trồng mận, rau cải để cung cấp thực phẩm cho du khách. Bà con ở bản Dền cũng được khuyến khích tham gia dịch vụ homestay, nâng cao đời sống và thu nhập.
Bản Tản Van Giáy – Chuyển đổi nghề nghiệp: Đã chuyển đổi cơ cấu nghề nghiệp từ nông nghiệp sang phục vụ du lịch. Ông Lồ Văn Phúc, người dân tộc Giáy, và nhiều người dân khác ở đây đã tham gia mô hình homestay và phục vụ du khách bằng những sản phẩm tự nhiên và thủ công. Điều này không chỉ tạo ra nguồn thu nhập mới mà còn giới thiệu văn hóa dân tộc và truyền thống văn hóa đặc sắc của họ cho du khách quốc tế.
Những tấm gương trên thực sự thể hiện lòng đam mê, sáng tạo và trách nhiệm xã hội, giúp địa phương nâng cao chất lượng cuộc sống và phát triển bền vững trong ngành du lịch.
Marketing và làm du lịch tại Hội An gắn với người nông dân
Từ những năm 1990, khi Hội An bắt tay làm du lịch thì có rất nhiều ý kiến trái chiều. Thời đó, chuyện gia công mành trúc, bạt mây, chiếu cói của bà con Hội An thất bát. Cứ mùng 5 Tết, bà con đón xe tha phương làm thuê, cuối năm lại rủ nhau về. Người dân Hội An loay hoay với chuyện miếng cơm manh áo. Hội An làm du lịch trong bối cảnh đó.
Hội An “mò mẫm” làm du lịch, bắt đầu bằng việc đi học kinh nghiệm từ các địa phương khác: Đà Lạt, Vũng Tàu… “Kéo nhau đi học” với mong muốn áp dụng, tổ chức lại mô hình đó theo thực tế địa phương mình với phương châm “học để làm chớ không phải học để bắt chước”. Chúng tôi học từ chuyện tổ chức đội xích lô du lịch, rồi thả hoa đăng trên sông, ca nhạc đường phố… Du lịch Hội An bắt đầu từ Phố cổ nhưng không chỉ có Phố cổ, vậy nên chúng tôi chọn làm du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp ở Hội An từ tài nguyên bản địa như làng rau, làng nghề, rừng dừa nước…
Tại Hội An, trên hành trình từ phố cổ đến biển An Bàng, du khách sẽ bắt gặp những hình ảnh độc đáo khi bác nông dân, đôi khi nằm, đôi khi ngồi vắt vẻo trên lưng con trâu. Đối với người Việt Nam, đây là một bức tranh bình dị, nhưng với du khách từ Âu, Mỹ, Nhật Bản hay Hàn Quốc, đó lại là một trải nghiệm ấn tượng.
Con trâu Việt Nam, với bộ lông đen bóng, và người nông dân mặc áo nâu, tạo nên một hình ảnh rất cuốn hút trên cánh đồng lúa bát ngát. Đối với du khách, những khoảnh khắc này với cảnh đẹp lúa xanh, vàng óng, hoặc bạc ánh nước là những điều họ mong đợi khi đến Hội An. Nhiều người không chỉ dừng lại để chụp ảnh, mà còn muốn cưỡi trâu hoặc đứng cạnh để lưu giữ những khoảnh khắc đẹp này. Mỗi lần chụp hình với trâu, du khách phải trả 1 đô la cho chủ nhân của chúng. Mức phí này không chỉ dễ chịu với du khách mà còn đủ để duy trì cuộc sống của cả người và trâu.
Tuy nhiên, để kiếm tiền từ khách du lịch không hề đơn giản. Con trâu phải khỏe mạnh, đẹp, sạch sẽ và thể hiện tính thân thiện, an toàn. Chúng cũng cần phải hiểu và tuân theo các hiệu lệnh của chủ nhân, như nằm xuống, đứng lên, hoặc ngoảnh đầu làm dáng. Việc đào tạo một “ông trâu” như vậy đòi hỏi sự kỳ công và kiên nhẫn.
Nhiều nhà hàng, điểm du lịch muốn thuê trâu để tạo điểm nhấn thu hút khách với giá 15 triệu đồng mỗi tháng, nhưng đều bị từ chối. Gần đây, xuất hiện thêm vài “ông trâu” khác với dịch vụ tương tự, điều này đang tạo nên sự cạnh tranh mới trong ngành du lịch tại Hội An.
Trước áp lực phải hấp dẫn khách hơn và làm mới “sản phẩm” của mình, người nông dân Hội An đã nghĩ ra cách đặt 1 chú chó nhỏ trên lưng trâu. Chú chó rất đáng yêu, hiếu động chạy đi chạy lại trên lưng trâu đã hấp dẫn không chỉ khách Tây mà cả người Việt Nam nữa. Rất nhiều khách đi qua đã phải quay xe lại để được chụp ảnh.
Marketing Du lịch làng quê ở Bãi Cháy, Hạ Long, Quảng Ninh
Trong khi nhiều người không nghĩ tới việc những công việc như trồng hoa, bán hoa, nấu ăn, chèo thuyền, nuôi trồng thủy sản có thể trở thành các sản phẩm phục vụ du khách, thì ở phường Bãi Cháy, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, những công việc “chân lấm tay bùn” này lại đang thu hút sự quan tâm đặc biệt từ du khách nước ngoài.
Điều độc đáo không chỉ là việc người hướng dẫn tham gia trải nghiệm cùng du khách, mà chính những người nông dân là những người đó. Gia đình anh Nguyễn Văn Hiếu, giống như nhiều hộ nông dân tại phường Bãi Cháy, trước đây chủ yếu sống bằng nghề nông. Từ năm 2008, khi mô hình du lịch làng quê bắt đầu phát triển, vợ chồng anh quyết định tham gia làm du lịch.
Trong những khoảng thời gian nông nhàn, anh Hiếu không chỉ làm ruộng mà còn trực tiếp tham gia đưa đón khách du lịch bằng thuyền, phục vụ họ ăn uống và giới thiệu quy trình nuôi hàu. Công việc này không chỉ mang lại trải nghiệm mới mẻ cho du khách mà còn giúp gia đình anh có thêm thu nhập, trung bình mỗi tháng khoảng 3-4 triệu đồng.
Marketing du lịch sông nước miệt vườn tại Hậu Giang
Sự kết hợp giữa cuộc sống nông dân truyền thống và nhu cầu giáo dục, khám phá của du khách tạo nên một trải nghiệm du lịch độc đáo và là nguồn thu nhập bền vững cho những người nông dân tại địa phương này. Khi đến Hậu Giang, du khách sẽ được trải nghiệm những hành trình đầy thú vị, khám phá những tài nguyên tự nhiên đa dạng của vùng đất này. Hệ thống sông ngòi và kênh rạch dày đặc tạo nên những khoảng không gian trải rộng với vườn cây ăn trái và đồng ruộng bao la, làm nên những điểm du lịch độc đáo và đáng trải nghiệm.
Trải nghiệm nét đặc sắc ở miền quê sông nước: Du khách có thể bắt đầu hành trình trên tàu du lịch Xà No, bồng bềnh trên sóng nước. Tại đây, họ có cơ hội thưởng thức những món ăn miệt vườn và ngắm cảnh trung tâm đô thị Vị Thanh với đèn lên đèn xuống. Đặc biệt, du khách có thể nghe những câu vọng cổ ngọt ngào và thậm chí còn hòa giọng với nghệ nhân tài tử, ca sĩ. Đây là sản phẩm du lịch mới với sự kết hợp giữa ẩm thực đặc sắc và văn hóa dân dụ miền Tây.
Cùng học làm nông dân tại Bảo Gia Farm Camping: Bảo Gia Farm Camping tại xã Đông Thạnh, huyện Châu Thành, là điểm đến dành cho những người yêu thích và muốn tìm hiểu về nghề nông. Với diện tích hơn 8 ha, nơi này được đầu tư và phát triển trong suốt 8 năm, tạo ra một không gian rộng lớn với nhiều loại cây trồng khác nhau. Du khách có thể tham gia các tiết học trải nghiệm làm nông nghiệp, trồng trọt, chăm sóc cây cỏ do các chuyên gia nông nghiệp hướng dẫn. Bảo Gia Farm Camping không chỉ mang lại trải nghiệm mới lạ mà còn giúp du khách hiểu rõ hơn về quy trình nông nghiệp sạch. Đây là một điểm đến thú vị cho học sinh, sinh viên và những gia đình thành phố muốn trải nghiệm cuộc sống nông dân.
Những điểm du lịch nông nghiệp khác: Hậu Giang còn nhiều điểm du lịch nông nghiệp khác như Trang trại sữa dê Ngọc Đào, homestay Mương Đình ở huyện Châu Thành A, homestay Miệt Vườn, vườn dâu Thiên Ân ở thành phố Ngã Bảy, Bamboo Garden ở huyện Phụng Hiệp. Tại những địa điểm này, du khách có cơ hội trải nghiệm cuộc sống quê hương, tham gia trồng cây, tát mương, bắt cá, và thưởng thức những món ăn đậm đà hương vị quê nhà. Những địa điểm này đã được đầu tư và tạo nên sự khác biệt, để mỗi lần du khách ghé thăm đều mang lại ấn tượng khó quên và ao ước được trở lại.
